Brief aan Minister Kaag: Zorg illegale trustdienstverlening

Geachte mevrouw de minister,

Graag vraag ik uw aandacht voor een zorg die ik als voorzitter van Holland Quaestor met u wil delen waar het de trustsector betreft.

Holland Quaestor (HQ) is een branchevereniging waarbij een deel van de in Nederland gevestigde trustkantoren is aangesloten. HQ heeft als doelstelling de kwaliteit en professionaliteit van haar leden op duurzame wijze te waarborgen, onder meer met richtlijnen, opleiding en permanente educatie van de medewerkers. HQ vertegenwoordigt circa 75% van de in Nederland gemaakte omzet onder de Wet toezicht trustkantoren 2018 (Wtt 2018).

Onlangs is het spoedwetsvoorstel Wijziging van de Wet toezicht trustkantoren 2018 in verband met een spoedmaatregel om trustdienstverlening aan cliënten in de Russische Federatie of de Republiek Belarus te verbieden door zowel Tweede als eerste Kamer aangenomen. De wet is op 16 juli in werking getreden en binnen vier weken daarna moet eraan worden voldaan.

Verder is het Wetsvoorstel wijziging Wet toezicht trustkantoren 2018 ingediend. Zoals u weet, regelt dit wetsvoorstel in feite twee zaken. Enerzijds een verbod op dienstverlening met doorstroomvennootschappen. Anderzijds een verbod op dienstverlening waarbij landen betrokken zijn die op de lijst van derde-hoogrisicolanden en/of de lijst van non-coöperatieve landen op belastinggebied staan.

Er wordt bij beide voorstellen naar onze mening veel te makkelijk voorbijgegaan aan het risico dat dubieuze partijen – niet langer gehinderd door een trustkantoor in de rol van poortwachter – van Nederland gebruik blijven maken: het risico van zogenoemde ‘illegale trustdienstverlening’ (dit laatste is wat ons betreft overigens een ongelukkig gekozen term, het gaat om onttrekken aan de regulering en het toezicht – dus eerder ongereguleerde activiteiten, zonder het slot op de deur dat trustkantoren in hun rol als poortwachter zijn). Vorig jaar verscheen het SEO-rapport Illegale Trustdienstverlening. Daarop heeft minister Hoekstra diverse maatregelen aangekondigd om illegale trustdienstverlening tegen te gaan. HQ staat zéér achter die voorstellen en wil graag bijdragen aan het ontwijken van de regulering onder de Wtt 2018. De uitwerking van de aangekondigde maatregelen laat echter op zich wachten. Terwijl onze stellige overtuiging is dat de noodzaak van deze maatregelen met de wetswijzigingen nog urgenter zal worden. Wij zouden graag in gesprek gaan en een bijdrage leveren aan het bestrijden van deze illegale trustdienstverlening.

Terzijde grijp ik de kans om kort enkele andere opmerkingen te plaatsen over de wetswijzigingen.

Niet langer kunnen werken voor (Wit-)Russen raakt de bij HQ aangesloten trustkantoren nauwelijks tot niet. Er werd amper nog voor Russen gewerkt; al sinds 2014 (inval Krim) zie je het door de leden aantal bediende Russen en Wit-Russen gestaag afnemen. Namens HQ deed ik in maart een oproep om dienstverlening aan dergelijke cliënten helemaal te beëindigen. Dat wil niet zeggen dat er geen (Wit-)Russen meer zijn die structuren via Nederland hebben lopen. En dat kan overigens gewoon door blijven gaan. De wetswijziging laat namelijk onverlet dat andere dienstverleners zoals advocaten, notarissen, belastingadviseurs en accountants een rol kunnen spelen bij dergelijke structuren.

Het verbod op dienstverlening met doorstroomvennootschappen sluit aan bij onze enkele jaren geleden al ingezette lijn: de leden van HQ achten het werken met deze doorstroomvennootschappen niet acceptabel, zowel vanuit het perspectief van een fiscaal integriteitsrisico als dat van eigen nalevings- of compliance risico’s (dit is geregeld in de HQ Tax Integrity richtlijn). Dit deel van het wetsvoorstel sluit dan ook aan bij onze enkele jaren geleden al ingezette lijn. Goed dat dit nu breed wordt neergelegd.

Tot slot plaats ik een kanttekening bij uw kennelijke uitgangspunt dat trustkantoren niet kunnen voldoen aan het op juiste wijze mitigeren van integriteitsrisico’s. Vanzelfsprekend kunnen zaken beter, maar als dit schering en inslag zou zijn, zou geen enkel trustkantoor nog een vergunning hebben.

Wij zouden u graag uitnodigen voor een bezoek aan één van onze leden om over de risico’s van gedachten te wisselen. Tegelijk zouden we u mee willen nemen in de praktijk, en dan met name die van de cliënt-acceptatie (wanneer mag een trustkantoor voor een cliënt gaan werken), zodat u met eigen ogen kunt zien op welke wijze trustkantoren invulling geven aan hun rol als poortwachter en hoe zij bijdragen aan het borgen van de integriteit van het Nederlandse financiële stelsel.

Hartelijke groet, / Best regards,

Martin Wörsdörfer

Voorzitter Holland Quaestor